Có vẻ như những người mua dịch vụ phóng sinh online này cảm thấy rất hài lòng; công nghệ hiện đại đã giúp họ tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức và kéo theo cả chi phí nữa. Họ không phải đội nắng đi mua chim, cua, cá, không phải chạy xe tìm nơi thả chúng mà chỉ cần nằm trên giường trong phòng điều hòa, lướt điện thoại, gửi yêu cầu. Những con vật được trả tự do kia giống như những phiếu đổi công đức, sẽ mang lại cho họ những điều khấn nguyện, như tài lộc, thăng tiến, đỗ đạt, sức khỏe, bình an... mà chi phí có khi chỉ vài ba chục nghìn đồng.

Tất cả đơn giản, tiện lợi như mua một món hàng bình dân trên Shopee. Nhưng làm gì có chuyện công đức được ship đến tận nhà dễ dàng như thế, khi mà bản chất của việc phóng sinh đã bị họ làm cho méo mó hoàn toàn.

Phóng sinh là truyền thống dựa trên triết lý từ bi, bình đẳng và luật nhân quả. Kinh sách Phật giáo có nhiều câu chuyện kể rằng người thực hiện việc thiện lành này về sau đều nhận nhiều quả ngọt. Có lẽ vì thế mà nhiều người muốn học theo. Chẳng có gì sai khi mưu cầu điều tốt lành cho bản thân hay gia đình, nhưng cách mà nhiều người thực hiện lại chỉ là cái vỏ của từ bi.

Nếu hiểu đúng tinh thần Phật giáo, họ sẽ biết rằng, những tài lộc, an khang mà người ta nhận được sau khi làm việc thiện là quả, chứ không phải mục đích của việc thiện ấy. Và để có quả ngọt này thì nhân mà họ gieo - việc phóng sinh - cũng phải chuẩn: Động cơ phóng sinh là để cứu vớt sinh linh chứ không phải để đổi lấy lợi ích cho mình.

Khi mua dịch vụ phóng sinh qua mạng, có bao nhiêu người quan tâm đến việc những con vật nhỏ ấy có thật sự sống sót sau quy trình bắt - thu mua - chờ đợi - livestream - thả (ở môi trường chưa chắc phù hợp để sinh tồn)? Tôi nghĩ là rất ít, vì khi chuyển khoản, hầu như người ta chỉ nghĩ đến bản thân. Nhu cầu bỏ tiền lẻ đổi công đức của họ đẩy nhiều con cá, con chim, tôm cua ốc... vốn tự do và khỏe mạnh vào chỗ chết.

Trong nhịp sống trượt nhanh như những cú lướt tay trên màn hình điện thoại, chúng ta hãy lắng lại một chút để nhìn thấy ý nghĩa mộc mạc, chân thật nhất của việc phóng sinh - tôn trọng quyền sống và lòng khao khát sống của muôn loài, là hành động của lòng trắc ẩn và sự đồng cảm.

Tôi có người bạn không đi chùa, cúng Phật bao giờ. Có lần khi chở tôi đi mua cây cảnh trên đường Hoàng Hoa Thám (Hà Nội), anh thấy chiếc lồng nhốt đầy mèo buộc phía sau xe máy đang đỗ bên lề đường. Lo sợ rằng đích đến của lồng mèo này là nhà hàng đặc sản nào đó, anh dừng xe. Sau một lúc đứng nhìn chăm chăm vào bầy mèo, bạn tôi quyết định thương lượng để mua lại toàn bộ, sau đó liên hệ để đưa chúng đến một nhóm cứu trợ động vật, nhờ họ chăm sóc và tìm chủ mới.

Mấy tháng sau gặp lại bạn là trong một cuộc tụ tập bạn bè, anh thẳng thừng từ chối việc chọn món "tiểu hổ". Trước đây dù không muốn nhưng nể bạn bè hoặc tiện thể nên đôi khi anh vẫn dùng, nhưng nay thì dứt khoát không. Bạn tôi bảo, ánh mắt những con mèo hôm đó khiến bản thân cảm thấy không thể ăn thịt chó mèo được nữa. Tôi nghĩ, đó mới thật là cái tâm của Phật tử.

Hôm đó phóng sinh, không chỉ những con mèo thoát nạn, mà khu vườn từ bi trong tâm anh cũng tươi tốt thêm. Tôi chắc rằng với ánh sáng ấm áp của tâm từ lan tỏa, anh sẽ luôn sống trong an yên hạnh phúc mà không cần ghi tên tuổi để hồi hướng công đức, không cần ghi địa chỉ để "ship" phúc lộc về nhà.