Sáng 28/9 (tức 14/8 âm lịch), tại đền thờ và lăng Ngô Quyền (thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội), Thị ủy, HĐND, UBND thị xã Sơn Tây tổ chức Lễ dâng hương nhân kỷ niệm 1.079 năm ngày giỗ Đức vua Ngô Quyền. Đoàn đại biểu Thành uỷ, UBND, HĐND TP Hà Nội do ông Trần Sỹ Thanh - Uỷ viên TƯ Đảng, Chủ tịch UBND thành phố dẫn đầu dâng hương tưởng nhớ Vua.
Vị anh hùng dân tộc Ngô Quyền (897-944) sinh ra và lớn lên ở thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm. Từ nhỏ, ông được nuôi dưỡng, trưởng thành trên quê hương truyền thống anh hùng, được luyện tập cung kiếm, văn võ song toàn. Ông được tướng Dương Đình Nghệ gả con gái và giao cho trông giữ đất Ái Châu.
Tháng 3 năm Đinh Dậu (937), Kiều Công Tiễn phản nghịch giết Dương Đình Nghệ để đoạt chức Tiết độ sứ, Ngô Quyền đã kéo quân từ Thanh Hóa ra đóng quân vùng Hải Phòng để chiêu mộ thêm binh lực, luyện tập binh sĩ, chờ ngày diệt quân tham bạo.
Trước nguy cơ bị tiêu diệt, Kiều Công Tiễn đã hèn nhát cho tay sai đem vàng bạc châu báu sang cống nạp vua Nam Hán xin cầu cứu.
Đoàn đại biểu Thành uỷ, UBND, HĐND TP Hà Nội do ông Trần Sỹ Thanh - Uỷ viên TƯ Đảng, Chủ tịch UBND thành phố dẫn đầu dâng hương tưởng nhớ Vua.
Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền có ý nghĩa lịch sử to lớn, là mốc son chói lọi chấm dứt hơn một nghìn năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, là cơ sở quyết định để mùa xuân năm 939, Ngô Quyền xây dựng một chính quyền hoàn toàn độc lập.
Ông xưng Vương, định đô ở Cổ Loa - kinh đô của Nhà nước Âu Lạc thời An Dương Vương và trị vì từ năm 939 đến năm 944. Sau khi ông mất, bản ấp lập đền thờ.
Đền thờ Ngô Quyền được xây dựng từ lâu đời và đã qua nhiều lần trùng tu. Lần tu sửa gần đây nhất là vào thời Vua Tự Đức (1848 – 1883).
Đền có quy mô khá khiêm tốn, gồm: Nghi Môn, Tả Mạc, Hữu Mạc, Đại Bái (Tiền Đường) và Hậu Cung. Đền được xây bằng gạch, lợp ngói mũi hài, có tường bao quanh. Đại Bái đền thờ là một nếp nhà 5 gian, bộ khung bằng gỗ, được thể hiện chủ yếu thiên về sự bền chắc, tôn nghiêm; gian giữa có treo bức hoành phi đề bốn chữ Hán "Tiền vương bất vong" (Vua Ngô Quyền sống mãi).
Ngày 14/8 âm lịch hằng năm, chính quyền và nhân dân xã Đường Lâm cùng du khách thập phương tổ chức trang trọng Lễ giỗ vua Ngô Quyền để ghi nhớ công ơn vị anh hùng dân tộc.
Hiện nay, Đại Bái còn được dùng làm phòng trưng bày về trận chiến thắng trên sông Bạch Đằng và thân thế, sự nghiệp của Ngô Quyền. Hậu Cung là một ngôi nhà dọc 3 gian, bộ khung nhà bằng gỗ được trang trí hình rồng, hoa, lá... Gian giữa có đặt tượng thờ Ngô Quyền .
Lăng mộ Vua Ngô Quyền được xây dựng năm Tự Đức thứ 27 (1874) và trùng tu năm Minh Mệnh thứ 2 (1821). Lăng được xây kiểu nhà bia có mái che, cao khoảng 1,5m.
Giữa lăng là ngai, trong có bia đá ghi bốn chữ Hán "Tiền Ngô Vương Lăng" (Lăng mộ Vua Ngô Quyền). Đặc biệt, trong quần thể đền và lăng Ngô Quyền, 18 cây duối cổ - tương truyền là nơi Ngô Quyền buộc voi, ngựa - đã được công nhận là "Cây di sản" cấp quốc gia.
Ngày 14/8 âm lịch hằng năm, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Đường Lâm cùng du khách thập phương tổ chức trang trọng lễ kỷ niệm để ghi nhớ công ơn vị Anh hùng dân tộc đã có công với dân, với nước, đồng thời, ôn lại truyền thống đấu tranh bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
MINH TUỆ