Nhân Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025 tại Việt Nam, Xá lợi Đức Phật được cung rước từ Ấn Độ về, thu hút hàng triệu người chiêm bái. Hòa thượng Thích Huệ Thông chia sẻ về ý nghĩa tâm linh, văn hóa và ngoại giao của sự kiện đặc biệt này.

Đầu tháng 5, nhân Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025 tổ chức tại Việt Nam, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã cử đoàn cung rước Xá lợi Đức Phật từ Ấn Độ về Việt Nam.

Ngày 2/5, Xá lợi Đức Phật về đến Sân bay Tân Sơn Nhất và bắt đầu hành trình tôn trí, chiêm bái của đông đảo Tăng Ni, Phật tử, người dân từ chùa Thanh Tâm (TPHCM) đến núi Bà Đen (Tây Ninh), rồi chùa Quán Sứ (Hà Nội), chùa Tam Chúc (Hà Nam). 
Sau thời gian dự kiến ban đầu, theo đề nghị của Chính phủ Việt Nam, phía Ấn Độ đã gia hạn cho Xá lợi Đức Phật - quốc bảo Ấn Độ tiếp tục lưu lại Việt Nam. Giáo hội và Ban Tôn giáo Chính phủ, cùng các địa phương gồm Ninh Bình, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hưng Yên và Đà Nẵng đã tổ chức cung rước Xá lợi, tôn trí tại chùa Bái Đính, Phúc Sơn, Cung Trúc Lâm Yên Tử, chùa Chuông và chùa Quán Thế Âm. 
Như vậy, Xá lợi Đức Phật đã lưu lại Việt Nam tròn 1 tháng, với sự hoan hỷ chiêm bái của hàng triệu người, một sự kiện văn hóa - tâm linh hiếm có.

Hòa thượng Thích Huệ Thông - Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự, Trưởng phái đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam sang Ấn Độ cung rước Xá lợi Đức Phật đã có cuộc trò chuyện với VietNamNet trước khi Xá lợi Đức Phật rời Việt Nam vào ngày 14h ngày 2/6.

'Tôi cảm nhận được là mình đang quỳ trước Đức Phật'

Xin Hòa thượng chia sẻ cảm xúc của thầy khi là người chứng kiến trọn vẹn hành trình Xá lợi Đức Phật từ Ấn Độ về Việt Nam trong một tháng qua?

Tôi được diễm phúc lớn khi được cử làm trưởng đoàn cùng chư tôn đức Văn phòng 2 Trung ương đến Viện Bảo tàng Quốc gia Ấn Độ làm nghi lễ cung thỉnh Xá lợi Đức Phật về Việt Nam dịp Đại lễ Vesak tổ chức tại TPHCM. 
Có thể nói rằng một cảm xúc trào dâng trong tôi, rất khó tả, mang tính thiêng liêng khi mình được quỳ đảnh lễ, thực hiện một nghi thức tâm linh. Tôi nghĩ rằng, trong cuộc đời của mình, không bao giờ mình được diễm phúc lớn như vậy.
Thứ hai là khi xá lợi của Phật được chuyên cơ của Ấn Độ đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất, hình ảnh Đức Pháp chủ, Trưởng lão Hòa thượng Chủ tịch, chư tôn đức lãnh đạo cấp cao của Giáo hội, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, TPHCM đến tận máy bay cung rước xá lợi - cảm xúc lại trào dâng. Bấy giờ, tôi cảm nhận được là mình đang quỳ trước Đức Phật. Như lời kinh nói, thân người khó được, Phật pháp khó gặp, niềm tin khó thành, nhưng mình đã vô cùng được diễm phúc trong hành trình chiêm bái xá lợi.

Hòa thượng có đánh giá gì về việc tổ chức cung rước Xá lợi từ Ấn Độ về Việt Nam cũng như quá trình tôn trí, chiêm bái ở nhiều tỉnh, thành của Việt Nam?

Phật giáo có mặt ở Việt Nam trên 2.000 năm, hình ảnh của Đức Phật đã ăn sâu vào tâm hồn người Việt. Chính vì vậy khi Xá lợi Đức Phật đến với 3 miền của đất nước, trách nhiệm các nơi được cung thỉnh đều luôn thể hiện lòng tôn kính bằng các nghi thức, hình thức từ trang trí, lễ nghi, từ sự cung đón. 
Tôi thấy tất cả đều tràn ngập hình ảnh tôn kính, từ người xuất gia đến tín đồ đạo Phật và cả những người có tình cảm, có niềm tin - cùng hòa quyện, tạo nên nét đẹp văn hóa tâm linh mà người Việt đã biểu thị đối với Xá lợi Đức Phật trong thời gian qua.

Năng lượng của Đức Phật sẽ lan tỏa, đem lại ích lợi rất lớn

Theo Hòa thượng, với việc cung thỉnh Xá lợi Đức Phật về Việt Nam để Phật tử, người dân chiêm bái dịp Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc năm nay mang ý nghĩa ra sao về mặt văn hóa, tâm linh và ngoại giao?

Ở đây có thể thấy, Đại lễ Vesak năm nay với chủ đề chuyển tải thông điệp bao dung, vì nhân phẩm của con người, vì hòa bình, sự hợp tác bền vững, gắn liền với tinh thần từ bi, tình yêu thương nhân loại mà suốt cuộc đời Đức Phật tuyên dương. Chính vì vậy, khi Xá lợi Đức Phật được cung thỉnh, tôn trí vào dịp Đại lễ Vesak, tạo nên hình ảnh tôn kính, nói lên tinh thần của Đức Phật, qua đó lan tỏa thông điệp yêu thương bao la, vị tha - làm cho tín đồ đạo Phật tăng tín tâm, hiểu rõ hơn, đem hết tinh thần đó hòa quyện vào đời sống của nhân loại.
Nhân loại hiện nay rất cần tình yêu thương, sự chia sẻ, để cùng xây dựng nền hòa bình, thì Xá lợi của Đức Phật cung thỉnh, tôn trí đúng vào dịp Vesak đã tôn vinh được giá trị của Phật giáo cũng như có giá trị ngoại giao văn hóa giữa các nước tham gia Đại lễ.

Hòa thượng có chia sẻ hay khuyến hóa nào với Phật tử sau sự kiện chiêm bái Xá lợi Đức Phật?

Trong suốt 1 tháng, kể từ ngày 2/5 đến 2/6, hàng triệu người Việt ở mọi miền đến đảnh lễ Xá lợi, cả hình thức và nội dung song hành, nói và làm đi đôi sẽ tạo được giá trị trong đời sống tinh thần. 
Khi chiêm bái Xá lợi, tín đồ có diễm phúc như được gặp Đức Phật, các vị cần nỗ lực thực hành theo lời dạy của Đức Phật về từ, bi, hỷ, xả - tạo nên một thế giới hòa bình. Tất cả mọi người lan tỏa tinh thần này vào đời sống của mình, chia sẻ với người xung quanh, khi đó năng lượng của Đức Phật sẽ lan tỏa, đem lại ích lợi rất lớn. 

Về phía Giáo hội, sau hoạt động này, có rút ra kinh nghiệm gì trong việc lên ý tưởng, tổ chức các sự kiện văn hóa, tâm linh của Phật giáo mang tầm quốc tế như tổ chức cung rước Xá lợi Đức Phật về Việt Nam?

Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong thời gian qua luôn có hoạt động mang tầm quốc tế, cụ thể là 4 lần tổ chức thành công Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc (vào các năm 2008, 2014, 2019 và 2025). Bên cạnh đó, Giáo hội cũng tham gia nhiều hoạt động quốc tế do các nước tổ chức, trong tinh thần mở rộng ngoại giao, quan hệ quốc tế.
Việc Phật giáo Việt Nam hội nhập với quốc tế là một Phật sự quan trọng. Vừa qua, chúng ta thành công tổ chức Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc, thành công trong việc tổ chức cung rước Xá lợi cho Phật tử chiêm bái - tôi cho rằng đây là thành tựu quan trọng, làm nền tảng cho tổ chức giao lưu văn hóa, nâng tầm quan hệ với Phật giáo toàn cầu, qua đó giao lưu với Phật giáo nhiều quốc gia, chia sẻ hình ảnh tốt đẹp của Phật giáo Việt Nam với bạn bè thế giới.
Kinh nghiệm thành tựu cung rước Xá lợi, Phật giáo Việt Nam sẽ rút kinh nghiệm để tiếp tục tổ chức các hoạt động tầm quốc tế, tôi cho rằng đó là một trong nhiệm vụ quan trọng của Giáo hội trong hiện tại và tương lai.

Kính cảm ơn Hòa thượng!

Ảnh: Đăng Huy